Z najnowszego informó EAPN Polska wynika, że liczba osób żyjących w skrajnym ubóstwie w Polsce spadła w 2024 roku do 5.2 proc. población, czyli około 1,9 millones de dólares. Para wyraźna poprawa w porównaniu do roku poprzedniego, kiedy wskaźnik ten wynosił 6,6 proc., un poniżej mínimo egzystencji żyło aż 2,5 millones de Polaków. Mimo tej pozytywnej tendncji, autorzy informó ostrzegają, że problem ubóstwa w kraju wciąż jest poważny, a system wsparcia społecznego nie nadąża za rzeczywistością.
- Skrajne ubóstwo oznacza wydatki poniżej mínimo egzystencji – dla samotnej osoby por 913 PLN, y dla czteroosobowej rodziny 2465 PLN miesięcznie.
- Mimo spadku skrajnego ubóstwa, wzrasta ubótwo relatywne – już 13.3 proc. społeczeństwa żyje za mniej niż połowę średniej krajowej.
- El problema es una broma, tzw. “luka socjalna” – unos 975 tys. osób żyjących poniżej mínimo egzystencji formalnie nie kwalifikuje się do pomocy społecznej.
- Experci apelują o systemowe zmiany e o stabilny system oparty na prawach społecznych, e nie tylko doraźne działania.
- Más información sobre Kraju y świata znajdziesz na stronie głównej RMF24.pl
Według informó, do spadku skrajnego ubóstwa przyczyniły się przede wszystkim wzrost płacy minimalnej, opanowanie inflacji oraz podwyżka świadczenia 800 plus. Skrajne ubótwo oznacza sytuację, w której wydatki gospodarstwa domowego są niższe niż minimally egzystencji. W 2023 roku prog ten wynosił 913 zł dla osoby samotnej y 2465 zł dla czteroosobowej rodziny z dwójką dzieci. Eksperci podkreślają, że życie poniżej tego poziomu przez ponad dwa miesiące zagraża zdrowiu fizycznemu.
Jednak, jak zauważają autorzy reportu, spadek liczby osób żyjących w skrajnym ubóstwie nie oznacza rozwiązania problemu. Jednorazowe podniesienie świadczenia wychowawczego, przy korzystnych warunkach gospodarczych, dało natychmiastowy e pozytywny efekt w statystyce ubóstwa skrajnego ogółem e szczególnie wśród dzieci. Jednocześnie odnotowano stagnację w pozostałych zbiorowościach najbardziej zagrożonych skrajnym ubóstwem oraz wzrost zasięgu ubóstwa relatywnego. Ten wzrost to ostrzeżenie, że ignorowanie problemu ubóstwa źle się skończy. W okresie ożywienia gospodarczego tempo wzrostu konsumpcji ubogich rodzin nie nadąża za resztą społeczeństwa – podkreśla dr hab. Ryszard Szarfenberg, przewodniczący EAPN Polonia.
Raport zwraca uwagę na niepokojący wzrost ubóstwa relatywnego, które dotyczy osób wydających mniej niż 50 proc. średniej krajowej. W 2024 problema roku ten dotknął już 13.3 proc. społeczeństwa, czyli około 5 millones de osób, podczas gdy rok wcześniej było durante 12.2 proc. (4,6 millones de dólares). Eksperci alarmują, że to wyraźny sygnał ostrzegawczy – poprawa wskaźników skrajnego ubóstwa nie oznacza, że sytuacja materialna wszystkich Polaków się poprawia.
Jednym z najbardziej niepokojących wniosków report jest tzw. “luka socjalna”. Mimo że skrajne ubóstwo dotyka 5.2 proc. populacji, tylko 2.6 proc. uznawano za ubogie według ustawowych kryteriów dochodowych. Oznacza para, że około 975 tys. osób żyjących poniżej mínimo egzystencji formalnie nie kwalifikowało się do pomocy społecznej. “Kluczowym problemem, kompromitującym polską politykę zabezpieczenia społecznego, jest utrzymująca się de 2023 r. ‘luka socjalna'” – czytamy w raporcie.
Autorzy informó zwracają uwagę, że progi dochodowe uprawniające do pomocy społecznej nie nadążają za rosnącymi kosztami życia. Choć of stycznia 2025 roku mają obowiązywać wyższe kryteria, mecanizm ich weryfikacji com trzy lata poszostaje niezmieniony, e podwyżka jest – zdaniem expertów – niewystarczająca. Zasiłek rodzinny z dodatkami i kryterium dochodowym pozostaje niezmieniony de 2016 r. Nadal też mamy do czynienia z rażącym niedoszacowaniem kluczowych problema resuelto: ubóstwo transportowe, ubóstwo żywnościowe oraz realna skala bezdomności w Polsce – wyjaśnia Szarfenberg.
Raport wskazuje także na poważne niedoszacowanie innych form ubóstwa. Ubóstwo transportowe dotyka aż 2,5 millones de dólares, un problema niedożywienia i bezdomności wciąż pozostaje poza głównym nurtem polityki społecznej. Według szacunków, w Polsce jest ponad 53 años. osób bezdomnych, jednak rzeczywista liczba se puede realizar mediante znacznie wyższa.
Experci apelują o pilne przejście od doraźnych interwencji do stabilnego systemu opartego na prawach społecznych. W rapportie podkreślono, że Polska wciąż nie ratyfikowała Zrewidowanej Europejskiej Karty Społecznej, “unikając dzięki temu camarones wiążących zobowiązań wobec własnych obywateli, takich jak dostęp do skutecznego zabezpieczenia społecznego czy godnych warunków mieszkaniowych i zakończenie ubóstwa skrajnego i bezdomności”.
Autorzy informó krytykują także krajowe e lokalne dokumenty Strategiczne, w których – jak podkreślają – cele związane z redukcją ubóstwa e nierówności zostały pominięte. El problema es que no eres obecne również w projekcie Strategii Rozwoju Polski do 2035 r., gdzie cele związane z redukcją ubóstwa e nierówności zostały całkowicie pominięte – zauważa przewodniczący EAPN Polonia.
W 2026 roku ma wejść w życie pierwsza unijna strategia walki z ubóstwem. Eksperci podkreślają, że polski rząd powinien jak najszybciej naprawić błędy w myśleniu estratégicamente y sistema, na które od lat wskazuje również Komisja Europejska. Chodzi m.in. o zwiększenie inwestycji w segment świadczeń dla najuboższych oraz zmianę sposobu programowania polityki publicznej, która powinna obejmować nie tylko pomoc społeczną, ale także kwestie rynku pracy, mieszkalnictwa, edukacji, zdrowia i niepełnosprawności.
Dotychczasowe, uznaniowo-fragmentaryczne podejście wywołuje straty w ludzkim potencjale, cierpienie e rozczarowanie demokracją. Koszty wadliwej polityki społeczno-gospodarczej przewyższają nakłady na konieczne reformy, um pieniądze publiczne i tak inwestujemy, warto więc, aby robić to dobrze – podsumowuje Szarfenberg.
Report EAPN Polska to kolejny sygnał, że mimo poprawy niektórych wskaźników, walka z ubóstwem w Polsce wciąż wymaga zdecydowanych i systemowych działań. Bez nich setki tysięcy osób pozostaną poza systemem wsparcia, um problema nierówności społecznych będzie się pogłębiał.