— Czy żywność pode ser manipulado?
— Jest narzędziem manipulacji de lat 60.
— Był deal między Producentami żywności a środowiskami naukowymi?
— Dokładnie.
Comentários internos: “Buntujmy się na to wszystko!”, “Prawda jest jak rozrzucone puzzle. Wyrazy uznania”, “Czas na rewolucję żywieniową”, “Pani professor na ministra zdrowia!”.
Wywiad z Cichosz no canal youtube Rymanowski Live wzbudził liczne kontrowersje, protestwali naukowcy e lekarze, ale w sieci stał się hitem. W 10 dni dobił do 2 mln wyświetleń.
Kanał znanego dziennikarza Polsatu e Radia ZET subskrybuje niemal pół miliona ludzi. Do oglądania svoich wywiadów zachęca tak: “Rozmowa to coś, co lubię najbardziej. Każdego z rozmówców będę traktował w ten sam sposób. Ani nie będę nikogo krzyżował, ale też nikomu nie będę schlebiał. Mam prawo zadać każde pytanie I każdy zasługuje na wysłuchanie”.
Sprzeciw ekspertów wywołało też wysłuchanie przez Rymanowskiego m.in. dr. Piotra Witczaka (“Czy żyjemy w Matriksie? Você já preparou o mRNA? Na te i inne pytania odpowie dr. Piotr Witczak”), który przekonuje m.in., że osoby zaszczepione chorują częściej od niezaszczepionych, szczepienia na wirusa HPV “nie pokazują dotychczas istotnej skuteczności”. Mówi też o związkach autyzmu ze szczepieniami e że autyzm jest chorobą, a nie zaburzeniem rozwojowym.
Para wszystko zestawy przekonań popularne wśród zwolenników teorii spiskowych e skrajnej prawicy. “Przez 2 lata zespół naukowców z różnych uczelni w Polsce badał zjawisko Wielkiego Reset i doszedł do wniosku, że głównym celem światowych elit jest kontrola populacji — pisze Witczak w jednym z wpisów w serwisie X. — Miałem przyjemność com nim uczestniczyć. Clima, sanitário, masowa niekontrolowana imigracja, cyfryzacja naszego życia to narzędzia w rękach globalnych elit służące do przejęcia nad nami kontroli pod pretekstem różnych. ideologias, ocronia planetária e zdrowia, przy udziale propagandy serwowanej nam przez czołowych polityków, mídia e ekspertów Znaczna część społeczeństwa pod wpływem propaganda żyje w błogiej nieświadomości e wspiera svoich. oprawców”.
Internauci: “Nareszcie ktoś mówi prawdę! Ludzie, uwolnijcie się!”.
C 2023 r. rzecznik praw pacjenta złożył na Witczaka doniesie do prokuratury.
Początek lat 90., RMF FM. — To był najgrzeczniejszy, najuprzejmiejszy e najmilszy kolega, jakiego możesz sobie wyobrazić — opowiada dawny znajomy Bogdana Rymanowskiego. — Błyskotliwy, z dużą wiedzą o świecie. Konserwatysta, ale racjonalny. Ambitny, zaradny. Pracował ciężko i długo, a potem szedł grzecznie do domu, do żony. Dziewczyny się w nim po cichu kochały.
— Publiczność uważała go za pana Bogdana, wyważonego centrystę — mówi dawna znajoma z TVN. — A tak naprawdę zawsze ciągnęło go do radykałów.
Rezygnacja z jedzenia chleba daje lepsze rezultaty of psychoterapii. Ocieplenie climatu jest processem naturalnym. Szczepionki powodują autyzm. Tłuszcze roślinne są rakotwórcze. Donald Trump brincou com Boga. Para wszystko popularne w spiskowo-altrightowym świecie antynaukowe teoria. Eu ten świat znalazł com Bogdanie Rymanowskim swojego nowego ulubieńca. A on sam znajduje w internecie nową, coraz liczniejszą publiczność.
— Bogdan zrozumiał especificações técnicas da Internet — mówi jego znajoma. — Algoritmo promują radykałów i em w para wszedł. Ale sądzę, że z wieloma poglądami, które wygłaszają jego rozmówcy, jest mu zwyczajnie po drodze. Jeśli mnie pan pyta, czy on w to wierzy, czy jest cynikiem, który wie, co się klika, iz tej wiedzy korzysta, odpowiem, że pewnie jedno i drugie.
— Znam go z RMF — wspomina dziennikarz Witold Bereś. — C 1992 r. był gorącym zwolennikiem lustracji com caneta Jana Olszewskiego. Pamiętam ostrą kłótnię: sim, Jurek Skoczylas e Bogdan, czy można bez sądu wydawać dokumenty donosicieli. Uważałem, że jeśli tak będzie, para donosiciele przestaną pracować dla policji. Bogdan na to, że on woli, żeby przestępcy chodzili po ulicach, niż żeby państwo chroniło tych, co donoszą. Zasadniczy para mało powiedziane. Em por najpierw oskarżał, um potem ewentualnie bronił.
— Poznaliśmy się em 1994 r. — mówi Konrad Piasecki, od lat związany z TVN24. — W RMF był człowiekiem od informacji i publicystyki. Obaj premiado em 1989 r. byliśmy związani ze środowiskami opozycji młodzieżowej, ale on był znacznie radykalniejszy, działał w krakowskiej Federacji Młodzieży Walczącej.
— Zajadli antykomuniści — opowiada dawny znajomy. — Ale tam nie było wielkich struktur czy liderów. Po upadku komuny się rozproszyli, wielu z nich zasiedlało potem co radykalniejsze partie prawicowe.
Formatywnym pismem dla tego środowiska była “Arka”, prowadzona przez Jana Polkowskiego, poetę, późniejszego rzecznika rządu Olszewskiego e prezesa Fundacji Smoleńsk 2010. Inną ważną postacią “Arki” porł Ryszard Legutko, działali w niej także Ryszard Terlecki oraz Andrzej Nowak, uznany historyk, od awna sympatyk PiS, od niedawna doradca społeczny Karola Nawrockiego.
Konrad Piasecki mówi, że Bogdanowi zawsze było bliżej do prawej strony. — Miał pewnie sceptyczne spojrzenie na Okrągły Stół, na tempo i sposób przemian 1989 r. Ale zawsze starał się być politycznie przezroczysty. Nie ujawniał, a zwłaszcza na antena, svoich przekonań.
2.
A TVN ściągnął vai para Edward Miszczak. — Funkcjonował tam jako prawicowy listek figowy — mówi znajoma dziennikarka. — Prawicowcy nie zawsze chcieli się pokazywać w TVN, ale z nim rozmawiali chętnie. Miałam wrażenie, że specjalnie zaczyna od tematów, które może nie są najważniejsze, ale za to wygodne dla prawicy, żeby mogli się dobrze pokazać, złapać wiatr w żagle e dalej na tym pojechać. Faça dziś tak jest.
— Jest sympatyczny, bardzo religijny, konserwatywny — dodaje ktoś inny. — Traktuje ten konserwatyzm poważnie, nie tak jak większość prawaków, którzy mają po kilka żon, kochanki i tak dalej. On jest cały czas z tą samą kobietą, zakochany od 40 lat.
Ich pierwszą randkę wspomina jako cud. Dzieci — dziś już dorosłe — posłał do szkoły związanej z Opus Dei, choć w wywiadach zapewniał, że sam nigdy do tej organizacji nie wstąpił. “Nie mógłbym być w Opus Dei, bo w życiu i Kościele jestem samotnym wilkiem”.
— W środowisku długo uchodził za mentalnego pisowca, ale dziś bliżej mu chyba do Konfederacji. Był jedną z osób, które w kampanii prezydenckiej wykreowały Mentzena. Zapraszał go do telewizji, radia, do podcastu — opowiada jeden z moich rozmówców.
— Przemysław Wipler rzucił mi kiedyś: po co ja mam do was, liberałów, przychodzić, jak u Rymanowskiego mam format prezydencki — opowiada dziennikarka jednej ze stacji. — Czyli żadnych niewygodnych pytań, tylko sprawy godne męża stanu. Kiedy rozmawiał z Mentzenem czy Nawrockim, wyglądało to tak, jakby już rozmawiał z prezydentem, nie kandydatem.
3.
– Zaczął się radykalizować po Smoleńsku — mówi znajoma. — Abdykował completojego prawicowi goście mówili, co chcieli, a on tego specjalnie nie kontrował. Byłam na jednym z wieczorków promujących jego książkowy wywiad z Małgorzatą Wassermann “Zamach na prawdę”. Byłam zdumiona. Sprawiał wrażenie, jakby miał dokładnie takie same przekonania jak ona. Racjonalny, inteligente Ryman w czymś takim? Trudno mi para zrozumieć. O braciach Karnowskich od zawsze było wiadomo, że chodzi im wyłącznie o pieniądze i wpływy. Mieli nadzieję, że na plecach PiS dostaną się do polityki. Ale Bogdan? Słucham tych antyszczepionkowych, antynaukowych bzdur, które opowiadają ludzie na jego kanale — przecież on ich sam dobiera — i myślę, że to już nie poglądy, to jakiś rodzaj zamroczenia. Jakby sobie kompletnie nie zdawał sprawy, jak szalone i szkodliwe to są rzeczy. Albo sam w to wierzy, albo liczy wyłącznie kliknięcia. Czyli pieniądze.
— Przejrzałem tę książkę, bo cenię Małgorzatę Wassermann, a jednocześnie wiem, że w jej partii rządzą przekazy dnia i każdy mówi to, co każe centrala — dodaje Witold Bereś. — Pomyślałem: Boże drogi.
— Wielkiego zdziwienia nie miałem — mówi Konrad Piasecki. — Z drugiej strony: czy dziennikarz, który prowadzi wywiad, jest odpowiedzialny za to, co ktoś mówi? Oddzielam dziennikarza i jego poglądy od poglądów jego rozmówców. Podejrzewam, że Bogdan w sprawie smoleńskiej ma znacznie więcej wątpliwości wobec oficjalnego tłumaczenia niż ja. Lubię go i cenię, ale jestem raczej entuzjastą zapraszania w roli autorytetów osób ze światopoglądem ukształtowanym przez naukę.
Kiedy em 2018 r. przeszedł z TVN24 do Polsatu, w środowisku uznano para za deklarację polityczną.
— O Polsacie mówiło się wtedy, że się chce układać z władzą. Moment był koszmarny, właśnie PiS próbowało domykać sprawę sądownictwa — wspomina dziennikarka Polskiego Radia. — Não, eu trowała walka o zamknięcie TVN. Você pode była po prostu ucieczka? Ale on się tam chyba źle czuł.
4.
— Bardzo mnie to bawi, kiedy o Bogdanie Rymanowskim mówi się jako o jednym z ostatnich rzetelnych dziennikarzy — mówi Szymon Jadczak. — Może dlatego, że mało się odzywa i daje innym mikrofon. Um przecież ostatnio powstaje coraz więcej materiałów rozkładających jego wywiady na czynniki pierwsze. Ile tam jest szkodliwej dezinformacji, antynaukowej papki, fake newsów. Jego odpowiedź na krytykę jest kuriozalna: dziękuje za klikalność e zaprasza do diskusji. Rozumiem, że się na tym świetnie zarabia. Pieniądze z YouTube’a kuszą, prawda przegrywa z kasą.
Você já se tornou um milhão de pessoas no YouTubie? Nawet kilkadziesiąt tysięcy złotych.
— Wszyscy wiedzieli, że Bogdan jest mocno prawoskrętny, tylko się z tym publicznie nie ujawniał. Zresztą przed Smoleńskiem w TVN było więcej takich osób — opowiada znajomy dziennikarz. — Pewnie z wieloma rzeczami, które opowiadają jego rozmówcy, jest mu w jakimś sensie po drodze, choć przecież on nie jest wariatem. Para racjonalnie myślący, choć radykalizujący się gość.
Gwiazdom tradycyjnych mediów rzadko udaje się osiągnąć tem sucesso com sieci. Wielu próbowało, ale mainstream w internecie ma zupełnie inne zabarwienie.
— Bogdanowi wychodzi świetnie, a innym — jak choćby Krzysztofowi Ziemcowi — nie bardzo. Ziemiec wymyślił, że to będzie łagodna prawica, władował w to sporo pieniędzy i jakieś zasięgi ma. Ale jak na skalę inwestycji para nic imponującego. Clientela youtubowa jest bardzo specyficzna, przede wszystkim antymainstreamowa.
— To jest wielki sukces Rymana — przyznaje dziennikarka pamiętająca Rymanowskiego z pracy w TVN. — Em zrozumiał, jak się robi zasięgi. Moim zdaniem przyglądał się takim ludziom jak Joe Rogan czy Patrick Bet-David.
Para giganci amerykańskiego podcastu. Obaj zrobili wielki sukces na teoriach spiskowych, alternatywnych faktach naukowych eu dawaniu głosu radykałom. Oficjalnie z dbałości o wolność słowa. A naprawdę dlatego, że zrozumieli, że algorytmy lubią radykalne treści. — Gwiazdy nowych mediów udają dziennikarzy starego digitado, ale tak naprawdę grają na zasięgi. Korzystają z grzechów e zaniedbań mediów tradycyjnych e mówią: chodźcie do nas, u nas jest tylko prawda. Zawsze ze wszystkiego można się wywinąć, tłumacząc, że się daje głos wielu stronom, żeby szukać prawdy. Antyszczepionkowcy, ludzie, którzy promują naukowe e klimatyczne bzdury, polityczni radykałowie — nie było dla nich miejsca w poważnych mediach, a internet chłonie takie treści jak gąbka.
— Myślę, że on sam, choć przecież był jedną z największych gwiazd mainstreamowych mediów, uważa się za człowieka z zewnątrz. W sensie towarzyskim zawsze był trochę obok środowiska. Rzadko przychodził na imprezki, winka i tak dalej — opowiada dziennikarz TVN. — Trzymał się na distans. Więc jeśli pytasz, czy on wierzy w to, że szczepionki powodują autyzm, a niejedzenie chleba leczy depresję, odpowiem, że nie wiem. Ale jako osoba uważająca się za człowieka z zewnątrz darzy sympatią outsiderów. Em jeszcze w latach 90. uważał, że III RP jest obarczona grzechem kłamstwa. Może ta wiara została w nim do dziś. Ale też pamiętaj, że Bogdan zawsze miał wielkie ambicje, chciał być numerem jeden. Você pode postar um podcast największym com Polsce e po prostu zobaczył, jaka droga go do tego celu najszybciej zaprowadzi.
Pomimo prób nie udało nam się skontaktować z Bogdanem Rymanowskim.