Przez ponad sto lat wierzyliśmy, że ludzkie życie będzie się tylko wydłużać. Teraz naukowcy da Uniwersytetu Wisconsin-Madison ogłaszają coś, co brzmi jak koniec mitu o nieśmiertelności – po 1939 roku nasza cywilizacja przestała naprawdę się starzeć coraz wolniej.
Najdłuższa passa w dziejach człowieka właśnie się skończyła – naukowcy potwierdzają załamanie długości życia
Przez pierwsze dekady XX wieku długość życia rosła w tempie, które dziś wydaje się nierealne. Między 1900 a 1938 años długość życia rosła o ok. 5,5 miesiąca na pokoleniejednak po 1939 roku – alrededor de 2,5 a 3,5 meses. Głównym motorem był spadek umieralności niemowląt e dzieci dzięki szczepieniom, canalizacji, czystej wodzie.
Ale po 1939 roku coś się zmieniło. Jak pokazuje analiza la publikowana w Actas de la Academia Nacional de Ciencias (PNAS)DOI: 10.1073/pnas.2519179122,od tego momentu tempo wydłużania życia spadło o 37–52 proc.niezależnie od kraju czy metody obliczeń.
Authorzy badania – José Andrade, Carlo Giovanni Camarda y Héctor Pifarré i Arolas – przeanalizowali dane z 23 państw o wysokich dochodach. Zastosowali sześć niezależnych modelos de pronóstico śmiertelności – wszystkie potwierdziły spowolnienie trendu. Naukowcy mówią jasno: żadna z generacji urodzonych po 1939 roku nie osiągnie średniego wieku 100 lat. Jak podsumowuje prof. Pifarré y Arolas: Para, czego dokonaliśmy w pierwszej połowie XX wieku, nie powtórzy się już nigdy.”
Dlaczego po 1939 roku przestaliśmy żyć corazón dłużej – e co naprawdę się wtedy wydarzyło
Para no tener un efecto catastrófico, ale powolnego wyczerpania “rezerw zdrowotnych”, które napędzały wiek XX. Wcześniej wystarczyło wyeliminować choroby zakaźne u dzieci e średnia życia szybowała. A dzieci ratowały statystyki. Gdy przestały umierać z powodu infekcji, średnia życia eksplodowała. Dziś nie ma już kogo “uratować” – wykres się spłaszczył, rezerwy się skończyły: ponad połowa spowolnienia wynika z tego, że w krajach bogatych niemal nie da się już bardziej obniżyć śmiertelności poniżej 5. roku życia.
Jak tłumaczą naukowcy, nawet jeśli przeżywalność dorosłych poprawi się dwa razy szybciej niż dziś, nie nadrobimy straty. Postęp w leczeniu chorób przewlekłych, nowotworów czy demencji nie ma tak silnego efektu na średnią długość życia, jak kiedyś miało zlikwidowanie gruźlicy czy zapalenia płuc.
Miało być corazón dłużej – jest stagnacja
Jeszcze w latach 60. e 70. świat żył w przekonaniu, że technologia, medycyna e style życia będą wydłużać życie bez końca. Dziś, po pandemii COVID-19 e narastającej epidemii chorób cywilizacyjnych, widać coś odwrotnego: niektóre kraje notują wręcz spadek oczekiwanej długości życia.
W Stanach Zjednoczonych badacze mówią o “epidemii rozpaczy” – nadmiernych zgonach z powodu samobójstw, uzależnień e chorób psychoznych. Europa occidental: la tendencia “zatrzymaniu” wzrostowego.
„To, że nasze dzieci będą żyły dłużej od nas, nie jest już pewne” – mówi prof. Héctor Pifarré y Arolas de la Universidad de Wisconsin-Madison.
Czy człowiek osiągnął límite biológico długości życia? Naukowcy es podzieleni
Od lat toczy się spór między “optymistami długowieczności” (m.in. James Vaupel) e “realistami biologicznymi”, którzy wskazują na naturalne ograniczenia ludzkiego ciała. Nowe badanie nie mówi, że człowiek nie może żyć dłużej niż 120 lat – tylko że średnia długość życia całych pokoleń Już się nie zwiększa w tym tempie. Innymi lentamente: rekordziści będą może dożywać 120 lat, ale większość społeczeństw utknie na poziomie 80–85 lat.
Dłuższe życie, więcej chorób – co spowolnienie oznacza da zdrowia e emeril
Wnioski są niepokojące. Rządy planują systemy emeralne, zakładając dalsze wydłużanie życia. Jeśli tendencia się zatrzyma, oznacza para krótszy czas pobieranía świadczeńale też dłuższy okres chorób przewlekłych. W Polsce GUS julio de 2024 r. odnotował spadek oczekiwanej długości życia mężczyzn de 73,7 lat y kobiet de 81,9 lat. Jeśli światowy tendencia się potwierdzi, pokolenie dzisiejszych trzydziesto- y czterdziestolatków pueden ser utilizados por pierwszym, które nie przeżyje swoich rodziców.
Medycyna się rozwija, ale życia już nie wydłuża – naukowcy tłumaczą dlaczego
Badacze z Wisconsin y el Instituto Max Planck przetestowali sześć niezależnych modeli prognostycznych. W każdym wynik był ten sam: tempo poprawy życia maleje. Nawet jeśli medycyna podwoi tempo postępu, długość życia i tak nie dogoni wzrostów sprzed 1939 roku. ¿Powód? Największe rezerwy już wykorzystaliśmy. Para trochę jak z gospodarką: najłatwiejsze zyski już padły, teraz każdy punkt procentowy kosztuje coraz więcej wysiłku.
Dlaczego a ważne
Bo dotyka każdego z nas. Od planowania wieku emerytalnego, przez inwestycje w zdrowiepo sposób, w jaki myślimy o starości. Jeśli żyjemy dłużej, ale niekoniecznie zdrowiej — para oznacza konieczność modelo nowego starzenia się: mniej lat życia, ale więcej czasu w chorobie. Świat potrzebuje więc nie tylko nowych leków, ale nowego myślenia o zdrowiu, prewencji i stylu życia. Czy jesteśmy ostatnim pokoleniem, które mogło wierzyć w nieśmiertelność?
Polonia też traci oddech – długość życia rośnie wolniej niż na Europa Zachodniej
Polska nie była bezpośrednio w badaniu, ale dane GUS i Tendencia potwierdzają de la OCDE. W latach 2000–2019 długość życia w Polsce rosła o ok. 3 miesiące rocznie. Po pandemii tempo spadło poniżej miesiąca — em 2021 roku długość życia spadła pierwszy raz od dekad. Wielka Brytania, EE.UU. y Niemcy notują podobne krzywe. To nie wyjątek – to nowy globalny wzorzec.
Źródło naukowe y documentos
- Andrade, J., Camarda, CG, Pifarré y Arolas, H. (2025) – Los pronósticos de mortalidad de cohortes indican signos de desaceleración en el aumento de la esperanza de vida, PNAS, vol. 122, núm. 35
- Gus (2025) – Oczekiwana długość życia w Polsce – Danés 2024-2025.
- Panorama de la salud de la OCDE 2025 – “Tendencias en la Esperanza de Vida”.
- OMS (2024) – Estadísticas sanitarias mundiales: tendencias mundiales en la esperanza de vida.